Quantcast

Gedragsproblemen peuters

Inhoud

De peutertijd

De peutertijd is een leuke periode voor veel ouders, maar ook een onzekere en moeilijke tijd.
Als ouder krijg je veel ongevraagde adviezen en zijn er veel dingen waar je als ouder onzeker van kan worden.

De peutertijd is een tijd waarin je kind zich sterk ontwikkelt en veel dingen uit zal testen.

Wanneer is “gewoon” peutergedrag niet meer gewoon

Op de volgende pagina’s bekijken we wanneer “gewoon” peutergedrag niet meer gewoon is en geven we tips voor het omgaan met opstandigheid bij peuters.

Op de volgende pagina’s worden o.a. de volgende onderwerpen besproken:

  • Eigenwijsheid / eigen wil
  • Het is twee en zegt nee
  • Sociale problemen
  • Driftbuien en agressie
  • Moeite met broertjes en zusjes

Is het echt zo moeilijk om met een eigenwijze peuter om te gaan?

Wanneer het je eerste kindje betreft weet je nog niet wat je allemaal kunt verwachten. Je hebt weleens wat gehoord en gelezen. Je hebt echter nog nooit hoeven omgaan met een eigenwijze peuter.

Bestaat hiervoor een handleiding?

Zoals bij alle ontwikkelingen en de daarmee samenhangende problemen/probleempjes zijn er geen vaste regels die ervoor zorgen dat alles vlekkeloos verloopt. Als je dat verwacht is het verstandig dit punt even bij te stellen, anders kom je telkens bedrogen uit.

Elke levensfase kent zijn eigen hebbelijkheden en onhebbelijkheden. Lees deze zin goed, er staat levensfase, dus het gaat voorbij….. Met dit in je achterhoofd kun jij met een eigenwijze peuter de toekomst aan.

Enkele tips, die wellicht werken (maar ook weer niet in alle gevallen)

  • Toon begrip. Ik snap wel dat je niet naar huis wilt, ik wil ook wel blijven, de dierentuin is ook zo leuk, maar de dieren gaan nu ook eten en daarna slapen en mama moet nu ook gaan koken. Je peuter zal naar je luisteren en rustiger worden.
  • Bedenk telkens weer als je peuter voor de zoveelste keer die dag gefrustreerd raakt dat een peuter meer wil dan hij kan. Probeer hem daarin tegemoet te komen, probeer frustratie te voorkomen of help hem hiermee.
  • Bedenk tevens dat een kind best eigenwijs en boos mag zijn, leer hem hier wel op een redelijke manier mee om te gaan.
  • Een peuter leert veel door zijn eigenwijsheid en door zijn eigen wil. Het maakt hem (hoe vervelend soms ook) sterker. Door niet snel op te geven, de wil om iets te bereiken, zal hij later een ‘vechter’ worden om iets te bereiken.
  • Denk eraan de nee periode is een fase.
  • Geniet van alle gezellige, ontspannende en komische momenten die je ook meemaakt door de eigen wil en de eigenwijsheid van je peuter.
  • Heb geduld met je kind, en benoem goed gedrag en geef je kindje voldoende positieve aandacht.
  • Denk niet teveel aan wat anderen ervan denken als je peuter teveel doordramt.

Zorg altijd voor veiligheid en geborgenheid, want dat heeft een ondernemende peuter het hardste nodig, ook al is hij erg eigenwijs en probeert hij zijn eigen plan te trekken. Zolang jij hierin mee kunt gaan en het veilig is laat je het gebeuren. Zo niet dan grijp je in. Je bent, als je snel in moet grijpen, vooraf geen uitleg aan je peuter verschuldigd. Wellicht moet je op een bepaald voorval later nog wel een keer terugkomen, maar jij bepaalt zelf of dat zinvol is.

De nee periode

De nee periode wordt ook wel de peuterpuberteit genoemd. In deze periode komt de peuter steeds meer op eigen benen te staan, losser van de moeder.

Als hij over zichzelf praat zegt hij voortaan ik in plaats van (zoals in het begin) zijn naam. Hij ontdekt steeds meer dat hij zelf een persoon is. Hij krijgt een eigen wil, een sterke wil. Hierdoor komen de driftbuien, het stampvoeten, schreeuwen, hoofdbonken en huilen op gang. De peuter wil veel meer dan hij daadwerkelijk kan en dat frustreert.

Toch kan de nee periode een heel gezellige tijd zijn. De peuter wil alles met je samen doen, hij wil helpen. Probeer er voor te zorgen dat je daar de tijd voor neemt, ook al zal dat niet altijd lukken of eenvoudig zijn.
De peuter heeft recht op oprechte aandacht en kwaliteitstijd van zijn ouders.

Tips om van de twee jarige peuter te genieten ondanks de nee periode

  • Neem je kind serieus, laat hem zijn zin krijgen als het kan, daardoor wordt je kind een stuk rustiger. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je altijd moet toegeven, maar door situaties te voorkomen heb je veel zelf in de hand.
  • Laat een peuter kiezen uit niet meer dan twee dingen, dit voorkomt frustratie.
  • Respecteer zijn mening, ook al zou jij het graag anders zien. Bijvoorbeeld de haren los dragen of in een staart. Het is voor sommige kinderen belangrijk dat ze dat zelf mogen bepalen, maak daar geen punt van. Denk niet teveel wat anderen ervan zullen denken.
  • Geef je peuter taken en speelgoed die passen bij de leeftijd, beter nog die passen bij je kind.
    Een te moeilijke puzzel geeft frustratie, boosheid of een driftbui. Dit kun je voorkomen.
  • Je kind wil graag helpen, geef hem die kans ook al duurt het dan allemaal wat langer.
  • Pas je planning aan je peuter aan, voorkom teveel prikkels in te korte tijd.

Ondanks al je goede inzet toch een driftige peuter

Het komt voor dat je de driftbuien en frustraties van je peuter niet helemaal kunt voorkomen. De ene peuter heeft nou eenmaal meer temperament dan de andere.
Wat doe je dan?

  • Toon begrip en zeg dat je begrijpt waarom hij zo reageert, maar dat het echt niet kan wat hij wil en leg dit uit indien mogelijk!
  • Je troost vervolgens je peuter (niet iedere peuter laat zich troosten).
  • Je leidt je kind af door samen iets te ondernemen.
  • In het vervelendste geval (als bovenstaande niet helpt), laat jij je kindje uitrazen.
  • Slaan en schoppen tolereer je nooit. Je laat dit duidelijk merken door je stemgebruik, maar ga zelf niet schreeuwen.
  • Je geeft nooit toe, want dat geeft de peuter groen licht om in alle gevallen dat hij zijn zin niet krijgt op deze vervelende manier te reageren.
  • Blijf rustig, vertel hoe jij je voelt. Vertel gerust dat je boos bent, maar dat je dit op een andere manier uit. Even naar een andere plek bijvoorbeeld.
  • Geef je peuter een alternatief voor de driftbuien enz. Bijvoorbeeld even op een plekje apart gaan zitten om rustig te worden.
  • Geef een knuffel of kus na de boze bui, dat is voor allebei prettig. Vertel dat je boos was op zijn gedrag, maar dat je veel van hem houdt. Gebruik korte en duidelijke zinnen.

Kan een peuter al sociaal gedrag laten zien?

Een peuter is een persoon in wording. Hij heeft sinds kort ontdekt dat hij zelf een persoon is.
Hij is zich aan het losmaken van zijn ouders en wil steeds meer zelf doen. Ook de wereld rondom hem vindt hij zeer interessant en hij gaat steeds meer op onderzoek uit en onderneemt van alles. Hij is het middelpunt en er is dus nog niet echt sprake van sociaal gedrag.
Dat moet hem geleerd worden.

Het contact met andere kinderen zal daar zeker toe bijdragen. Een bezoek aan de peuterspeelzaal zal hem helpen om steeds vaker sociaal gedrag te laten zien: samen delen, samen spelen, luisteren naar elkaar enz. Ouders helpen hun peuter hiermee door spelletjes te spelen, om de beurt een dobbelsteen gooien bijvoorbeeld en wie begint er eerst?

Je kunt veel doen om sociaal gedrag te bevorderen. Hoe ouders zelf in het leven staan en hoe sociaal zij zelf zijn is in deze erg belangrijk. Ouders hebben een voorbeeldfunctie en moeten hun kinderen voorleven. Hier halen de kinderen veel informatie uit, door te ervaren en te zien hoe ouders in het leven staan.

Sociale problemen, wat doe je eraan?

Een peuter moet nog veel leren, dus geen paniek als alles niet volgens jouw normen en waarden verloopt. Natuurlijk leg jij je er niet bij neer als je peuter slaat en schopt en spullen van anderen stuk maakt.

Het is de moeilijke taak van ouders ‘om de peuter de goede weg te wijzen’ en grenzen te bewaken. Overschrijdt je peuter deze grens, dan moet je hierop reageren en duidelijk dit gedrag afwijzen en niet het kind zelf. Je geeft je peuter alternatieven om op de juiste manier te reageren als hij het ergens niet mee eens is (een peuter mag een eigen, andere mening hebben).

Groeien de sociale problemen van je peuter je boven het hoofd, vraag dan hulp

Schaam je er niet voor om hulp in te schakelen. Niets doen is nooit goed, hulp en/of advies vragen wel. Dit kan veel onrust bij je wegnemen en je kunt weer genieten van je peuter. En dit laatste werkt zeer positief. Je peuter voelt het namelijk haarfijn aan als jij het moeilijk hebt.

Een gevoel van onmacht, meer willen dan je kunt

Driftbuien komen bij peuters vaak voor. Hierover hoef jij je niet druk te maken. Na verloop van tijd verdwijnen ze. Het is een teken van onmacht. De peuter wil meer dan hij kan.
De ene peuter reageert heftiger op bepaalde situaties dan de andere.

Het is de moeilijke maar ook dankbare taak om de peuter door deze periode heen te loodsen.
Hoewel de peuter zich aan het losmaken is heeft hij je nabijheid en hulp hard nodig.

Gevoelens van je kind

Ga niet voorbij aan de gevoelens van je kind.
Een kind heeft het echt moeilijk tijdens zo’n driftbui. Lach hem niet uit, ook al ontstaan er komische situaties door zijn toedoen, maar neem hem serieus en bied hulp. Het is niet handig en het helpt ook niet om tijdens een driftbui van alles te willen uitleggen, wacht daar mee totdat de bui voorbij is. Soms is een peuter er gevoelig voor als je hem stevig vasthoudt, andere peuters willen dat helemaal niet.
Laat je kind merken dat je hem wilt troosten, maar geef nooit toe tijdens een driftbui.

Agressie bij peuters

Maak duidelijk onderscheid tussen een driftbui en agressief gedrag.
Agressief gedrag kan voorkomen tijdens een driftbui. Een peuter slaat en schopt zijn moeder bijvoorbeeld. Hier dient meteen een correctie op te volgen. Ga zelf niet schreeuwen, slaan of schoppen maar bewaar de rust. Laat wel duidelijk merken dat je boos bent door stemgebruik. Geef je peuter een alternatief om zijn agressie te uiten.

Geef zelf het voorbeeld, geef aan dat je boos bent om zijn gedrag en even een rustige plek opzoekt en daarna terug komt. Is je peuter rustig geworden kom er dan nog een keer op terug. Maak een duidelijke afspraak, laat jouw normen en waarden gelden.
De agressie naar andere gezinsleden of andere kinderen toe moet meteen de kop worden ingedrukt. Er zijn genoeg andere mogelijkheden om je boosheid te uiten. Als je peuter wat ouder is zal hij verbaal sterker zijn en zijn boosheid met woorden kunnen uiten.

Jaloersheid

Jaloezie is een normaal verschijnsel tussen broertjes en zusjes. Kinderen willen hun ouders helemaal voor zich alleen en eisen alle aandacht op.

Jaloersheid is meestal vrij onschuldig maar kan wel afbreuk doen aan de goede sfeer in huis.
Een peuter die jaloers is op zijn broertje of zusje heeft het zwaar. Neem zijn gevoelens serieus.

Een peuter die zijn broertje of zusje pijn doet door zijn jaloersheid moet gecorrigeerd worden. Geef geen ‘zware’ straf, maar praat met je peuter dat hij een ander geen pijn mag doen. Door te straffen voelt het kind zich namelijk aan de kant gezet en het zal nog jaloerser worden. Jaloezie komt vaak voort uit onzekerheid.
Betrek je peuter op een positieve manier bij zijn broertje of zusje, laat hem helpen.

Voorbereiden op komst baby

Wanneer er gezinsuitbreiding komt, is het handig om je peuter er goed op voor te bereiden.

Begin hiermee al tijdens de zwangerschap. Lees en kijk samen een boekje waarin je peuter kan zien hoe een baby in mama’s buik groeit. Vertel waar de baby straks gaat slapen. Misschien krijgt jouw peuter dan wel een andere grotere kamer.

Laat je peuter steeds meer dingen zelf doen die hij al kan, dat zal straks ook moeten als de baby er is. Het is namelijk moeilijk om twee kinderen op te tillen en te dragen. Hij is er dan al aan gewend voordat de baby komt.

Toch jaloers ondanks de goede voorbereiding

Het is heel goed mogelijk dat jouw peuter toch jaloers zal worden op de baby. Word niet boos maar toon begrip. Leg je peuter uit dat de baby veel aandacht en hulp nodig heeft omdat hij zelf nog niets kan. Vertel hem dat hij al groot is en veel dingen zelf kan, dit vergroot zijn zelfvertrouwen. Hij is nu immers de grote broer of zus.

Tips bij jaloezie van peuters

  • Geef je peuter extra aandacht op tijden dat de baby slaapt. Jouw peuter heeft dat ook nog steeds nodig. Wanneer het voeden van de baby een probleem is (en dat is het vaak) vertel je tevoren dat je na het voeden iets gezelligs met je peuter gaat doen (en doe dat dan ook!).
  • Laat de peuter helpen, laat hem bijvoorbeeld een slabbetje aangeven of het flesje enz..
  • Duw je peuter nooit weg, geef hem juist extra positieve aandacht.

1 gedachte over “Gedragsproblemen peuters”

  1. Pingback: Peuter Slaat - Mijn Peuter Slaat, Hoe Kan Ik Hierop Het Best Reageren?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *