Tips hechtingsstoornis

Hoe voed je een kind met hechtingsstoornis op?

Preventie

De problemen die bij een hechtingsstoornis voorkomen kunnen ook (voor een groot deel) worden voorkomen.

Het uitgangspunt van elke situatie met betrekking tot kinderen met een hechtingsstoornis is dat ze een veilige uitgangssituatie nodig hebben. Als er in de thuissituatie veel stress en onrust is, kan een andere omgeving als rustpunt gelden voor een kind met een hechtingsstoornis.

Belangrijk in het leven van kinderen met een stoornis in de hechting is dat er stabiele personen in de omgeving zijn die duidelijkheid, structuur en grenzen aan kunnen bieden.
Lukt dit niet goed, wees dan niet te trots, maar zoek hulp!

Residentiële jeugdzorg

Vroeger mochten de hulpverleners geen band opbouwen met de kinderen die er opgenomen werden. Dit omdat het een klap zou zijn als de hulpverlener weer uit het leven van het kind zou verdwijnen.
Tegenwoordig weten we dat het juist goed werkt als de kinderen een band opbouwen met hulpverleners.

Kinderopvang

Een kind kan zich aan meerdere personen hechten, zolang dit maar op stabiele basis is. Kinderopvang is niet schadelijk voor het kind, zolang de kwaliteit maar goed is. Als de kinderopvang slecht is, en thuis is er ook een slechte situatie, dan is dat weer extra slecht voor het kind.

Overdracht van gehechtheid

Opvoedingsondersteuning: doorbreken van intergenerationele overdracht van gehechtheid.
Soms zijn de ouders zelf onveilig gehecht. Dan bestaat de kans dat deze onveilige gehechtheid wordt overgedragen op hun eigen kind. De vroege ervaringen van de ouder zorgen er namelijk voor dat zij een bepaald beeld hebben gekregen van hoe gehechtheid zou moeten zijn. Dit zorgt voor bepaald gedrag van de ouder, waardoor het eigen kind weer dat soort (gehechtheids)ervaringen opdoet.
Door ervoor te zorgen dat de ouder deze ervaringen verwerkt, kun je voorkomen dat hun eigen kind ook weer gehechtheidservaringen opdoet. Ook kun je werken aan het gedrag van de ouder en dat op die manier hij op een andere manier naar gehechtheid leert kijken.

Algemene behandeling

De ’traditionele’ behandelingen bestaan voornamelijk uit het praten tussen de therapeut en het kind. Op die manier wordt er een vertrouwensband opgebouwd. Van daaruit kan het kind zich dan verder ontwikkelen, met hulp van de therapeut. Er ontstaat een relatie die bestaat uit vertrouwen (van allebei de kanten), respect, (emotionele) eerlijkheid en de mogelijkheid om je gedachten en gevoelens te verwoorden.

Kinderen met een hechtingsstoornis kunnen nooit op die manier therapie krijgen, omdat ze anderen niet kunnen vertrouwen, ze niet (emotioneel) eerlijk kunnen zijn. Ook vinden ze het moeilijk om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. Verder hebben ze geen respect voor anderen en ook niet voor zichzelf. Kinderen met een hechtingsstoornis leven om te overleven en staan er niet bij stil waarom ze zich gedragen op de manier waarop ze zich gedragen.

Een goede behandeling voor kinderen met een hechtingsstoornis moet er daarom heel anders uitzien dan een ’traditionele behandeling’. De behandeling moet confronterend zijn naar het kind toe, en indringend. Maar ook moet hij liefdevol en ondersteunend zijn. Voor ouders is het heel moeilijk om te bepalen hoe ze deze kinderen het beste kunnen opvoeden. ‘Normaal’ opvoeden is voor kinderen met een hechtingsstoornis niet goed genoeg. Ook kunnen ouders niet opvoeden volgens hun instinct. Een kind leert niet van eerdere ervaringen. Dus als het gisteren iets fout heeft gedaan, zal hij dat vandaag weer doen. Ook kan het kind de ouders expres tegen elkaar opzetten.

Het is niet makkelijk om van het gezin weer een liefdevol gezin te maken, omdat het kind altijd de controle zou willen behouden en ook afhankelijk is van zijn ouders. Als er gewerkt wordt aan de risicofactoren en beschermingsfactoren, kunnen veel moeilijkheden die het gezin heeft, weggenomen worden.

Praktische aanpak

Een gezin met een kind met een gehechtheidsstoornis kan het beste opvoedingsondersteuning krijgen op de volgende manier:

• De ondersteuning moet thuis gegeven worden. Dit is namelijk de context van het gezin. De ondersteuning kan op die manier precies worden afgestemd op de ouder-kindinteractie, de manier waarop ze met elkaar omgaan in huis. Dit is effectiever dan wanneer de ondersteuning op een instituut zou plaatsvinden.
• De ouder moet zoveel mogelijk zelf een betekenis geven aan het gedrag van het kind. De ouder is namelijk de expert, want die kent het kind het beste. De hulpverlener moet uitgaan van de positieve dingen die de ouder doet en kan helpen bij de negavtieve.
• Je kan een video gebruiken om later samen met de ouder naar de situaties te kijken die zijn voorgevallen. Op die manier kan de ouder zelf zijn gedrag beoordelen en de consequenties zien van hoe het doet en reageert. Als de ouder ziet dat het kind goed reageert op bepaald gedrag, zal hij dat gedrag ook vaker gebruiken.

Tips voor ouders met een kind met hechtingsstoornis

Je kind wil graag de controle houden op de wereld door bijvoorbeeld te manipuleren. Door te zorgen voor veel structuur in huis, neem je al een angst bij je kind weg. Gebruik geen strenge regels, maar zorg ervoor dat je kind weet waar het aan toe is.

• Je kind kan zich bedreigd voelen door gezinsleden. Ook kan hij bang zijn voor diepgaande relaties. Probeer daarom je kind afstandelijk te benaderen.
• Je kind heeft geen goed ontwikkeld geweten, daarom is het beter om niet op zijn schuldgevoel in te werken. Je kind zal niet goed weten hoe het erop moet reageren en dat kan leiden tot gedrag dat je juist niet wilt zien.
• Het is belangrijk dat je kind doorkrijgt dat je er voor hem bent en dat je te vertrouwen bent. Dreig daarom nooit met straffen die je niet kunt nakomen. Probeer juist om complimentjes te geven, zodat het meer zelfvertrouwen krijgt.
• Doordat je kind snel afgeleid kan zijn, zal het niet alles onthouden van wat je zegt. Blijf je kind daarom duidelijk vertellen wat je van hem/haar wilt. Je kind kan in de war raken als dingen niet goed zijn uitgelegd. Bereid daarom ook onverwachte verrassingen of gebeurtenissen goed voor.
• Zorg als ouders in de eerste plaats voor jezelf, alleen dan ben je sterk genoeg om voor je kind te zorgen.
• Geef je kind nooit het voordeel van de twijfel! Je kind zal veel rare gedachten hebben en die ook vertellen. Vaak lijken ze onschuldig, maar pas daarvoor op! Je kind kan die gedachte zomaar tot uitvoer brengen.
• Zorg ervoor dat je elke strijd wint. Je kind zal altijd overal de controle over willen houden. Bedenk iets waardoor je elke situatie wint.

Meer over:
– Hechtingsstoornis: algemeen
– Hechtingsprocessen
– Wat is een hechtingsstoornis?
– Oorzaken hechtingsstoornis
– Diagnostiek hechtingsstoornis
– Praktische aanpak (thuis en therapie) en tips